Comuni de Crabas - Su situ archeològicu de Cùcuru Is Arrius

Su situ prenuràgicu de Cucuru Is Arrius, s'agatat a s'oru sud otzidentali de su stainu de Crabas. In su situ ddu at unu cimitòriu e calchi arrastu de biddixeddas de su neolìticu, calcolìticu, e de s'edadi pùnica; in prus ddu at unu putzu nuràgicu e acapiada a custu una àrea culturali tardu republicana e ancora unu campusantu de edadi romana imperiali. 

In su villàgiu de Cucuru Is Arrius si biviat in barracas po una parti postas asuta terra, pesadas cun palus e erbas, si andàt a cassa, si traballàt su trigu, sa gintilla, sa faa. Si traballàt e si bendiat sa pedra crobina, si fadiat sa ceràmica cun abilidadi e bellesa, si produsiant is stàtueddas de sa dea mama chi fiat sa amparadora de is bius e de is mortus.

Su tèmpiu a putzu dd'ant agatau aintru a una àrea culturali de edadi stòrica, is struturas suas ddas ant torradas a imperai in unu edìfìtziu nou de su periodu intra su de tres e su primu sec. a.C. 

Su cimitòriu romanu si spàinat po prus o mancu 50 metrus in longhiori e est ladu prus o mancu dexi metrus ma si pensat chi podiat èssiri prus manna. Ant agatau 56 tumbas de sa tipologia de is campusantus romanus poberus. Is frunimentus difati non sunt arricus e ddui sunt prusatotu pasteras de cussas comunis.