Artìculu e fotografia de SardegnaTurismo.it
S'òrigini de sa festa de is ànimas si perdit in su tempus. Si pensat chi potzat tenni fintzas arrèpulu nuràgicu, scideus de siguru ca dda afestaus in s'isula nosta a primu meda de ai connotu cussu chi is inglesus tzèrriant Halloween.
Is simbillàntzias peroa sunt medas: su de nai ‘dolcetto o scherzetto’, sa scuridadi, is bistiris totu arrogaus, sa crocoriga tacheddada, est a nai po nosu sa conca de mortu.
Is duas traditzionis peroa sunt crèscias a manera indipendenti.
In is diis tra s'acabbu de ladàmini e s'inghitzu de onnisanti parrit ca is rènnius de sa luxi e de sa scuridadi si aunint, permitendi a is ànimas de is mortus, essendi abertas is gennas de su Purgadòriu, de torrai in is logus chi tenint ancora in su coru e passillai in mesu a is bius.
Custas diis duncas ddas afestant cun ritus chi s'assimbillant in totu sa Sardìnnia, mancai cun nòminis diversus: is animeddas in sa Sardìnnia de bàsciu, su mortu mortu chi podit diventai is panixeddas e su bene de is ànimas in su Màrghini, Goceanu e Barbàgia, su peti cocone in Baronia, a pedire a is mortus in su Logudoru.
Intra de is ànimas andarinas unu rolu de importu tenint is Janas, protagonistas de is contus tradiztionalis de s'ìsula. Issas bivint in is domus de de Janas, is tumbas scorrovonadas in sa roca. Custus spìrirus piticheddus tenint una boxi durci e una bellesa chi incantat: podint èssiri janas o bruxas.