Autus stòricus in sardu: sa Carta de Logu

Sa Carta de Logu

Sa Carta de Logu appregonada de Eleonora d'Arborea a s'acabbu de su de XIV sec. est una òpera de importu mannu chi at tentu sa punna de dissiplinai a manera orgànica e sistemàtica calincunu setori de s'ordinamentu giurìdicu de su stadu sardu indipendenti de Arborea.
Sa Carta cuntennit unu còdixi tzivili e penali e unu còdixi rurali fatus a is tempus de su rei Mariano IV babbu de Eleonora. Sa lìngua est sa varianti arborense de sa lìngua sarda. Cun sa pregonadura de sa Carta de Logu si boliat fintzas cunfirmai s'autonomia de su rennu sardu cunfrontu a is aragonesus.  Sa Carta de Logu marcat una fasi stòrica fintzas a livellu europeu, de importu mannu po sa atuatzioni prena de unu stadu de diritu, est a nai unu stadu inui totus depint respetai is leis e is normas giurìdicas e su chi ndi sighit. Sa Carta de Logu at sighiu a bivi fintzas a s'acabbu de su rennu de Arborea e de is giudicaus sardus e est stètia in vigori pofintzas in s'època spanniola e sabauda, candu fuit bessiu su Còdixi de Carlo Felice in s'obrili de su 1827. Su valori suu est abarrau su matessi in is sèculus bennidoris. Est una carta inui agataus valoris atualis. Bastit pensai a s'amparu e a sa positzioni de sa fèmina, a sa defensa de su territòriu e de is resursas suas; a su problema de s'usura, a s'esigèntzia de siguresa in is arrelatus sotzialis, chistionis afrontadas bortas meda in sa Carta de Logu.